Een Verpleegkundige en/of Verzorgende Adviesraad is een adviescollege van verpleegkundige en/of verzorgende beroepsbeoefenaren voor directies en raden van bestuur van gezondheidsorganisatie.

De afkorting VAR is een verzamelnaam voor verschillende begrippen die in grote lijnen hetzelfde betekenen: Verpleegconvent, Verpleegkundig Stafconvent, Verpleegkundige Adviesraad, Verzorgende Adviesraad, Verpleegkundige en Verzorgende Adviesraad, professioneel beraad, etc.

Taken en werkzaamheden van een VAR variëren per organisatie. Een van de belangrijkste en meest voorkomende is het schrijven van gerichte adviezen aan directie en management.

De adviezen die een VAR uitbrengt, houden altijd verband met de zorg voor patiënten of cliënten, het werk van verpleegkundigen en verzorgenden, kortom met kwaliteit van zorg en beroepsuitoefening. Een VAR brengt gevraagd advies uit.

Waarom een VAR?

In veel organisaties bepalen directie en management het beleid. Daarbij maken ze soms weinig gebruik van de kennis en ervaring van de verpleegkundige en verzorgende professionals.

Hierdoor kan een kloof ontstaan. Verpleegkundigen en verzorgenden hebben immers een groot potentieel aan vakkennis, kennis over de noden, behoeftes en leefwereld van de zorgvrager.

De oprichting van een VAR kan ervoor zorgen dat directie, management, verpleegkundigen en verzorgenden deze kennis en ervaring benutten voor verbetering van de zorgkwaliteit en de beroepsuitoefening.

Dit komt niet alleen de organisatie en de professional, maar ook de zorgvrager ten goede. Een ander voordeel van het oprichten van een VAR is dat de verpleegkundige of verzorgende binnen de organisatie meetelt en een stem heeft. Dit kan de arbeidstevredenheid ten goede komen.

Opzetten van een VAR

Een VAR kan op vele manieren tot stand komen. Meestal begint het met een initiatiefgroep van enthousiaste professionals, maar soms nemen directie of management het initiatief. Als u een initiatiefgroep hebt opgericht of wilt oprichten, is het verstandig om zo snel mogelijk het ‘Handboek Verpleegkundige Adviesraden’ aan te schaffen.

Hierin staat stapsgewijs beschreven hoe u een VAR kunt oprichten. Ook is het zinvol om contact te leggen met de helpdesk VAR van de AVVV via n.kolk@avvv.nl of via telefoonnummer (030) 291 90 50. De VAR-adviseur kan al uw vragen beantwoorden en u adequaat verwijzen.

Desgewenst komt zij bij u langs in de instelling om informatie te geven, een presentatie te houden of ondersteuning te bieden bij het oplossen van problemen.

De AVVV en de VAR

De AVVV vindt dat invloed van verpleegkundigen en verzorgenden van groot belang is. Of het nu de landelijke politiek, de regionale netwerken of de zorgorganisaties zijn: op alle niveaus moeten professionals invloed hebben op het beleid.

Als het gaat om het beleid van de zorgorganisaties is de VAR daarvoor het aangewezen orgaan. De AVVV biedt daarom allerlei vormen van ondersteuning aan de VAR’s. Zo heeft de AVVV een VAR-adviseur aangesteld die de helpdesk bemant.

Daarnaast organiseren de regionale netwerken van de AVVV regelmatig bijeenkomsten. Ook houdt de AVVV twee keer per jaar workshops en netwerkdagen.

Ook biedt de VAR-adviseur ondersteuning bij aan afzonderlijke VAR’s. Zij doet dat in de vorm van:

• Informatieverstrekking: artikelen, reglementen, verwijzing etc.
• Ondersteunende contacten per telefoon of e-mail
• Meewerken aan VAR-activiteiten in de organisaties
• Scholings- en trainingsactiviteiten (via gespecialiseerde bedrijven)

Scholing en Training

De behoefte van VAR’s aan ondersteuning, advies, scholing en training loopt sterk uit een en kan per periode ook binnen een VAR sterk verschillen.

VAR’s verkeren in verschillende stadia van ontwikkeling. De ene VAR is in de startfase, terwijl de andere al jarenlang invloed uitoefent op het organisatiebeleid. Ook hebben medewerkers van VAR’s vaak verschillende achtergronden en ervaringen.

Het ene VAR-lid heeft een beroepsopleiding, terwijl de andere academisch geschoold is. De een werkt drie jaar op een afdeling terwijl de ander twintig jaar managementervaring heeft. Deze verschillende achtergronden vragen om een gevarieerd aanbod van scholing en training.

Daarom heeft de AVVV een brochure uitgegeven met een overzicht van een groot aantal mogelijkheden: Training – en scholingsaanbod voor VAR’s (PDF).

Alleen de aanbieders die veel ervaring hebben met VAR’s en die door de VAR’s positief worden beoordeeld, staan erin. Met dit overzicht kunnen VAR’s tot een keuze komen die past bij hun eigen budget en scholings- en trainingsbehoefte.

Verpleegkundige en/of Verzorgende Adviesraad

Ons land telt veel zeer actieve verpleegkundigen en verzorgenden. Actief in die zin, dat zij zich niet alleen inzetten voor hun werk, maar ook bijdragen aan de kwaliteit van zorg en de ontwikkeling en positionering van hun beroep.

Onafhankelijk van de organisatie waar zij werken, verenigen zij zich bijvoorbeeld in beroepsverenigingen, regionale netwerken of in politieke adviescommissies.

Ook binnen de organisaties bundelen steeds meer beroepsbeoefenaren hun kennis en krachten om door middel van gerichte adviezen een bijdrage te leveren aan het beleid van de instelling.

Daartoe richten zij een Verpleegkundige en/of Verzorgende Adviesraad (VAR) op, of sluiten zij zich aan bij een bestaande VAR. Een ontwikkeling die de AVVV toejuicht en stimuleert.

Binnen deze VAR-webpagina’s leest u informatie over wat een VAR nu precies is en doet, waarom VAR’s nodig zijn en hoe een VAR tot stand komt.

Ook leest u over de ondersteuning die de AVVV biedt aan VAR’s, u vindt een lijst van VAR’s in Nederland en u heeft toegang tot een discussieplatform en interactieve vraagbaak voor VAR’s. Relevante stukken voor VAR’s zijn te vinden onder ‘Documenten’.